تبیین خاستگاه های شناختی و ترسیم مدل ذهنی گروه تروریستی داعش

این پژوهش در چارچوب «شناخت اجتماعی » نگاشته شده است. سوال اصلی این مقاله آن است که ریشه های شکل گیری شناخت و رفتار تروریست ها و بالاخص مهم ترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست؟ شناخت اجتماعی،بر مبنای تعامل فرد با محیط به طرح موضوعاتی چون «خاستگاه شناختی»، «سبک های شناختی»، «الگوهای شناختی» و «ظرفیت شناختی» به بررسی «زبان»، «خاستگاه زیستی – روانی»، «سازه های ذهنی» و «فرهنگ اجتماعی» پرداخته و ریشه های شکل گیری شناخت تروریست های داعش را توضیح می دهد. به منظور ترسیم مدل ذهنی تروریست های داعش از روش تحلیل محتوای کیفی و نرم افزار Xmind استفاده شده است. مضامین موجود در مدل ذهنی شامل عقاید (ترجیح نقل بر عقل، فقه التکفیر، سلفی گری و حافظه گذشته گرا، نص گرایی جمودی)، استعاره ها (بدعت، شریعت، جهاد، خلافت و خلیفه)، فضای زندگی (نابنهجاری بازتولید شده در خانواده، احساس محرومیت نسبی)، خاستگاه زیستی- روانی (دونیمگی و تفکر سیاه – سفید و همه یا هیچ، مرگ پرستی، سلطه غریزه، هذیان عظمت و خودستاییِ مرضی، شخصیت ضد اجتماعی)، گروه (حس تعلق و خویشاوندی ساختگی، خطر به مثابه ارزش، فشار اطاعت و موفقیت)، بحران هویت (مناقشه و تداخل فرهنگی، هژمونی غرب و حقارت عرب، احیای شکوه اسلامی) می باشد.